คอลัมน์ แอพสุขภาพ-เตือนภัย เทรนด์ใหม่คนยุคไอที

สมัยนี้ถ้าใครไม่มี ‘แอพ’ คงต้องเรียกว่า ตกเทรนด์ แต่ ‘แอพ’ ในที่นี้ ไม่ใช่แอ๊บแบ๊ว หรือแอ๊บสวย หากเป็น ‘แอพพลิเคชั่น’ ที่ช่วยให้คนยุคนี้สามารถทำสิ่งต่างๆ ได้โดยไม่จำเป็นต้องติดตั้งซอฟต์แวร์ที่สลับซับซ้อน ทั้งสร้างเอกสาร แก้ไขรูปภาพ ฟังเพลง เช็กอีเมล์ เป็นต้น

เทคโนโลยีถ้าพัฒนาอย่างสร้างสรรค์ก็จะสร้างประโยชน์ได้มหาศาล สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เล็งเห็นถึง ‘ประโยชน์’ ในเรื่องนี้ จึงร่วมกันลงนามทางวิชาการและส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะ ‘ยกระดับ’ คุณภาพชีวิตของคนในสังคม ควบคู่ไปกับการใช้เทคโนโลยีเพื่อพัฒนาประเทศ

ดร.ทวีศักดิ์ กออนันตกูล ผอ.สวทช. บอกว่า สวทช.ดำเนินการเรื่องนี้มานานแล้ว แต่ขาดเครือข่ายในการนำไปใช้งาน วันนี้ถือเป็นโอกาสดีที่จะนำงานวิจัยไปสู่คนในสังคมโดยใช้เทคโนโลยี เพราะปัจจุบันทุกพื้นที่มีอินเตอร์เน็ตใช้กันหมด จะได้สร้างเสริมสิ่งดีและป้องกันสิ่งไม่ดีให้เรา เทคโนโลยีสามารถนำมาใช้ในการพัฒนาสังคมให้เกิดประโยชน์ต่อคุณภาพชีวิต ลดความเหลื่อมล้ำ และเป็นเครื่องมือในการสร้างสุขภาวะที่ดีให้กับสังคมไทย

“สวทช.กับสสส.จะร่วมพัฒนางานใน 3 ด้าน คือ 1.การพัฒนาเยาวชนและบุคลากรด้านเทคโนโลยีในการสร้างเสริมสุขภาวะ เช่น โครงการประกวดการพัฒนาโปรแกรมและเทคโนโลยีสารสนเทศของเยาวชน 2.การพัฒนาเทคโนโลยีและระบบฐานข้อมูลเพื่อการสร้างเสริมสุขภาวะ เช่น การพัฒนาโปรแกรมบนมือถือให้บริการข้อมูลโภชนาการ การออกกำลังกาย และการใช้ยาที่ถูกต้อง 3.การถ่ายทอดเทคโนโลยีด้านการสร้างเสริมสุขภาวะอย่างยั่งยืน เช่น ระบบแจ้งเหตุฉุกเฉินสำหรับพิการและผู้สูงอายุ โดยการพัฒนาชุดอุปกรณ์ควบคุมการเปิดปิดเครื่องใช้ไฟฟ้าภายในบ้าน ใช้งานได้ทั้งจากสวิตช์ปกติ และควบคุมผ่านรีโมตคอนโทรล ในรัศมี 20-30 เมตร จากเครื่องติดตั้ง และพัฒนาระบบแจ้งเหตุฉุกเฉินสำหรับ ผู้สูงอายุ ผู้พิการ โดยติดตั้งอุปกรณ์เพื่อส่งสัญ ญาณเตือนภัย ในรูปแบบไซเรน กรณีขอความช่วยเหลือ เพื่อแจ้งให้คนในครอบครัวหรือเพื่อนบ้านใกล้เคียงรับทราบ เป็นต้น”

ด้าน ท.พ.กฤษดา เรืองอารีย์รัชต์ ผู้จัดการ สสส. กล่าวว่า การใช้เทคโนโลยีเพื่อสร้างเสริมสุขภาพปัจจุบันแพร่หลายในหลายประเทศ ยืนยันจากการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตของประชาชน 25 ล้านคนหรือเกือบ 40 เปอร์เซ็นต์ จำนวนนี้มีการค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพมากถึงกว่า 1.2 แสนครั้งต่อเดือน เฉลี่ยแล้ววันละ 40,600 ครั้ง ล่าสุดในเดือนมี.ค. ที่ผ่านมา พบว่า ประเทศไทยมีผู้ใช้เฟซบุ๊กมากเป็นอันดับที่ 16 ของโลก หรือมีผู้ใช้กว่า 14 ล้านคน และมีผู้ใช้ทวิตเตอร์อีกกว่า 1 ล้านคน สะท้อนว่าประชาชนค้นหาความรู้เกี่ยวกับสุขภาพมากขึ้น

ท.พ.กฤษดากล่าวต่อว่า จากข้อมูลสำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) พบว่า ประเทศไทยใช้งบประมาณด้านสร้างเสริมสุขภาพ เฉลี่ยปีละ 20,000 ล้านบาท ขณะที่รายจ่ายด้านสุขภาพสูงมากกว่าปีละ 400,000 ล้านบาท หากมีนวัตกรรมที่ช่วยเรื่องการสร้างเสริมสุขภาพของประชากรได้ ก็จะช่วยลดปัญหาสุขภาพ และยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น

“ขณะนี้สวทช.มีหลายโครงการที่เริ่มทำไปแล้ว อย่างแอพพลิเคชั่นข้อมูลทางโภชนาการ ผู้สนใจเข้าไปดาวน์โหลด ซึ่งจะนำมา ทดลองใช้งานจริงกับเครือข่ายต่างๆ ของสสส.ที่มีแกนนำเครือข่ายสร้างเสริมสุขภาพที่มีมากกว่า 30,000 คน ที่จะนำนวัตกรรม หรืองานวิจัยที่สวทช.คิดค้นมาใช้งานจริง เพื่อนำไปสู่การใช้งานอย่างแพร่หลายในอนาคต เช่น การพัฒนาระบบข้อมูลสุขภาพบุคคล และโครงการพัฒนาระบบแจ้งเหตุฉุกเฉินสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ ซึ่งการใช้เทคโนโลยีจะสามารถช่วยให้คุณภาพของประชาชนดีขึ้น โดยเฉพาะพื้นที่ห่างไกลขาดแคลนแพทย์ พยาบาล” ผู้จัดการสสส.กล่าว

สำหรับเทคโนโลยีระบบข้อมูลเพื่อสร้างเสริมสุขภาวะที่คิดค้นขึ้น มีการพัฒนานำโปรแกรมไปใช้บนโทรศัพท์มือถือสมาร์ตโฟน ที่มีระบบปฏิบัติการ Android 2.3 ขึ้นไป และ iOS 4.3 ดังเช่น แอพพลิเคชั่น ‘ยากับคุณ’ Ya&You ที่สำหรับค้นหาข้อมูลความรู้ด้านยาและสุขภาพเพื่อส่งเสริมการใช้ยาและการดูแลสุขภาพอย่างถูกต้อง ซึ่งร่วมกันพัฒนาขึ้นโดยมูลนิธิเพื่อการวิจัยและพัฒนาระบบยา และศูนย์เทคโนโลยีอิเล็ก ทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ หรือ เนคเทค

ด้วยแอพพลิเคชั่นนี้ คนทั่วไปสามารถเข้าถึงข้อมูลยาและสุขภาพได้สะดวก รวดเร็ว และเห็นผลการค้นเป็นภาษาไทยที่เข้าใจง่าย และบุคลากรทางแพทย์ยังสามารถเข้าใช้ข้อมูลนี้ เพื่อช่วยในการสื่อสารกับผู้ป่วยได้ด้วย สามารถดาวน์โหลดแอพได้ที่ http://itunes.apple.com/us/app/yaandyou/id459400481?ls=1&mt=8

นอกจากนี้ ยังมีแอพพลิเคชั่นที่ให้บริการเรื่อง ‘โภชนาการ’ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องใกล้ตัว ด้วยโปร แกรม ‘บันทึกพฤติกรรมการกินอาหาร’ หรือ FoodiEat เป็นโปรแกรมสำหรับเก็บประวัติการกินอาหารในแต่ละมื้อของวัน

ผู้ใช้สามารถกรอกปริมาณแคลอรีของอาหารที่กิน หรือเลือกค่าประมาณแคลอรีของอาหารยอดนิยมและเครื่องดื่มกว่า 200 รายการ ซึ่งฐานข้อมูลนี้ได้รับการสนับสนุนจากสถาบันโภชนาการ มหา วิทยาลัยมหิดล ทำให้ผู้ใช้สามารถรู้ว่าในแต่ละ วันกินอาหารอะไรไปบ้างและคิดเป็นพลังงานกี่แคลอรี

แต่หากอยากรู้ว่าร่างกายใช้พลังงานในแต่ละวันไปเท่าไหร่ หรือต้องการจะลดความอ้วน แอพพลิเคชั่นนี้ยังมีระบบยังคำนวณค่าดรรชนีมวลกายและอัตราความต้องการเผาผลาญพลังงานในแต่ละวันของผู้ใช้ ซึ่งเมื่อนำมาใช้ร่วมกับประวัติ การกินอาหารของโปรแกรมนี้ จะรู้ว่าอาหารที่กินเหมาะสมกับความต้องการของร่างกายหรือไม่ แอพพลิเคชั่นนี้สามารถดาวน์ โหลดได้ที่ http://itunes.apple.com/us/app/foodieat/id457777854 ?ls=1&mt=8

เทคโนโลยีด้านการสร้างเสริมสุขภาวะอย่างยั่งยืน ระบบแจ้งเหตุฉุกเฉินสำหรับพิการและผู้สูงอายุ คือเครื่องช่วยฟังดิจิตอลแบบพกพา รุ่น PO2 ที่เนคเทคกับบริษัท ไอเมด ลาบอราทอรี่ จำกัด ร่วมกันคิดค้นขึ้น ซึ่งเครื่องช่วยฟังนี้สามารถเชื่อมต่อกับมือถือผ่านทางบลูทูธสำหรับผู้มีปัญหาการได้ยิน เช่น ผู้สูงอายุ และผู้พิการซึ่งจะช่วยยกระดับการได้ยินของผู้สูงอายุ ให้ได้ยินชัดเจนมากขึ้น

ในอนาคตอาจมีการพัฒนาระบบสร้างเสริม สุขภาวะให้ยั่งยืนต่อไป

ข่าวสด ฉบับวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2555
ณัฐพงษ์ บุณยพรหม :ภาพจากสสส.